MediaNostalgie

Radio Invicta Engeland

Door Nico Fintelman (Smits)

Platform - De naam van de piraat Radio Invicta was gekozen met als voorbeeld de Engelse zeezender Radio Invicta. Ik vond dat een radiostation een beetje een originele naam moest hebben maar kon niets bedenken en omdat toen bijna niemand hier de naam Invicta kende besloot ik die maar te pikken.

De radiogeschiedenis kent eigenlijk twee soorten zeezenders: degenen die uitzonden vanaf schepen en degenen die uitzonden vanaf platforms. Bij die laatste hoorde het Engelse Invicta. Toen begin jaren veertig de Tweede Wereldoorlog in volle gang was begonnen de Duitsers met het veelvuldig bombarderen van Engelse steden met als "favorieten" Londen en Liverpool.

De toenmalige Engelse regering onder leiding van Churchill besloot derhalve voor de kust van Engeland in zee een aantal platforms te bouwen met daarop afweergeschut om zo al vooraf een verdedeging te hebben tegen de Luftwaffe. Aan de oostkant van het Verenigd Koningkrijk werden deze gebouwd in de Thamesmonding en aan de westkant in de monding van de Mersey bij Liverpool.

Er waren twee soorten platforms: de marine bouwde de forten welke bestonden uit diverseblokvormige bouwwerken op stalen poten die via bruggen met elkaar waren verbonden. En het leger bouwde de kleinere platforms, twee grote betonnen kolommen die op de zeeboden werden geplaatst en waarop een horizontaal gedeelte was geplaatst. In beide bouwwerken waren leef- en werkvertrekken en grote groepen militairen werden hierop gelegerd. Na de oorlog werden deze platforms verlaten en niet meer gebruikt. In 1964 werden de verlaten forten in de Thames monding (Thames Estuary) ontdekt door organisaties die er een mogelijkheid in zagen om radio vanaf te maken, ze lagen allen ogenschijnlijk buiten de territoriale wateren en hadden vaak nog het (niet meer werkende) luchtafweergeschut staan.

Red Sands - Red Sands was een marinefort geweest, diverse blokvormige bouwwerken met elkaar verbonden dus vanwaar in juli 1964 een groep mensen begon met Radio Invicta. De naam Invicta komt veel voor in Kent. Het station had niet zo'n heel groot bereik, in de Graafschappen Kent en Essex en ook in Londen was het goed te ontvangen maar verder niet erg best. Radio Invicta was een familiestation dat nogal eens van frequentie verhuisde en ook regelmatig niet in de ether was. Veel technische problemen dus.

Dat alles zorgde ervoor dat het station zakelijk ook niet best draaide, er waren te weinig adverteerders. En meer drama volgde. Eén van de eigenaren van zeezender Invicta was Tom Pepper (echte naam Harry Featherbee) en op 16 december 1964 bevoorraadde hij het fort met het kleine bootje "David" (genoemd naar zijn zoon). Op de terugweg gingen deejay Simon Ashley en technicus Martin Shaw mee die lange tijd op het fort hadden gezeten en thuis Kerst wilden vieren. Wat vervolgens precies gebeurde is nooit bekend geworden maar het bootje verging en alleen het lichaam van Tom Pepper werd teruggevonden. De weduwe van Tom nam het station over maar alle ellende bij elkaar zorgde ervoor dat Radio Invicta eind Februari 1965 stopte. Red Sands werd overgenomen door een andere organisatie die begon met KING Radio maar dat mislukte en vervolgens startte vandaar het succesvolle Radio 390.

Legaal - Al vroeg in de jaren zeventig kreeg Engeland locale radio. Dit moet je vooral niet vergelijken met wat we in Nederland als locale radio kennen, het zijn eigenlijk regionale stations. Je hebt er de publieke van de BBC en de private commerciele. De eerste private was Capitol Radio in London dat nog altijd bestaat en tegenwoordig een grote radio-organisatie is met veel stations in de UK. Ergens in 1984 begon in Kent zo'n locaal station onder de naam Radio Invicta. Het zond uit via diverse FM en middengolffrequenties en halfweg de jaren 80 begon het steeds beter te klinken. Internet hadden we nog niet maar via de middelgolf AM601 was het station hier in Nederland vrij goed te ontvangen.

De naam in combinatie met lekkere Engelse muziekradio zorgden ervoor dat ik in die tijd vaak luisterde en de aanwezigheid van programmaleider Roger Day maakte het voor mij nog leuker. Roger "Twiggy" Day was in de jaren 60 deejay bij de zeezenders Radio England en Radio Caroline en ik kende hem met name van zijn programma's op Radio Northsea International vanaf de Mebo 2 begin jaren zeventig.

Op bezoek - Ik wilde graag eens een kijkje nemen bij Invicta en zo gingen Ben van Holland en ik in de zomer van 1986 naar Engeland. De studio's waren toen gevestigd in een voormalig spoorweg station in Canterbury en we kregen er een uitgebreide rondleiding. Leuke herinnering. Later zouden daar nog fraaie verhalen van komen. We zaten toen in de toptijd van Delta Radio Nijmegen en een paar mensen die daar mee te maken hadden wilden een zeezender beginnen (zie de Delta site deel 12 van de geschiedenis).

Dat liep verkeerd af en summier sijpelden wat verhalen naar buiten maar niemand wist hoe het precies zat. En zo kwam het verhaal in de wereld dat Ben en ik met een koffer met geld naar Engeland waren gegaan om een zendschip te huren en dat daar ons geld afhandig was gemaakt. We hebben nog vaak gelachen om die story.

Capital - In latere jaren werd de Engelse mediawet veranderd en daarin werd bepaald dat een radiostation niet gelijktijdig op middengolf en FM mocht uitzenden. En zo werden de AM en FM van Invicta in 1989 ontkoppeld. Op de middengolf kwam Coast FM dat later het oldies format ging hanteren en weer later Invicta Supergold ging heten. In 1998 werd de naam gewijzigd in Capital Gold en nog weer later in Gold UK.

Invicta verder op FM - Radio Invicta verhuisde begin jaren negentig de studio's naar Whitstable en bleef op FM. Vanaf eind jaren negentig werd Invicta een zender met veel pophits uit de tachtiger en negentiger jaren, aangevuld met actuele hits.In de zomer van 2009 kreeg Invicta FM in Kent weer een andere eigenaar en werd de naam gewijzigd in Heart FM. Hiermee maakt het station sindsdien deel uit van de gelijknamige landelijke keten van radiostations maar is de naam Radio Invicta dus verdwenen. Maar het station heeft heel wat illustere namen op de zender gehad. Om er een paar te noemen: Roger Day, Andy Archer, Dave Cash, Nigel Harris, Dave Jensen en Johnny Lewis.

Frankrijk - En dan had Invicta in de eerste helft van de jaren negentig ook nog een station in Frankrijk. Dat was gevestigd in Boulogne sur Mer, een kustplaats aan het nauw van Calais, hemelsbreed nog geen 30 kilometer van Engeland. En zo knalde deze zender met hoog vermogen en richtantennes vanaf het vaste land naar de andere kant van het water. En Continental Invicta FM was te ontvangen in een groot gedeelte van Kent.

Piraat - Dan is er ook nog het verhaal van de Engelse piraat Invicta in Londen. Dat kun je op deze website lezen in het item Radiopiraten.